ORGANİK KİMYANIN TARİHÇESİ

Organik kimya, karbon temelli bileşiklerin yapısını, özelliklerini, tepkimelerini ve sentez yollarını inceleyen kimya dalıdır

Organik kimya tarihindeki önemli dönüm noktaları:

• 1807 : Lavoisier organik bileşiklerin karbon, hidrojen ve oksijen içerdiğini kanıtladı.
• 1853 : Edward Frankland ilk olarak değerlik terimini (valentlik) kullandı.
• 1857 : August Kekule ve Adolf Kulbe karbonun dört bağ yapabilme özelliğini açıkladı.
• 1858 – 1861 : A. Kekule, A.S. Couper ve A.M. Butlerov birbirinden bağımsız olarak “Organik bileşiklerin yapısal teorisini” geliştirdiler.
• 1874 : Van’t Hoff ve Joseph Le Bel organik bileşiklerin yapısal teorisini metan gibi bazı bileşiklere uyguladılar. Burada karbonu merkeze ve hidrojeni de karbonun etrafına yerleştirdiler.
• 1916 : G. Lewis ve W. Kössel ilk olarak iyonik ve kovalent bağları açıkladılar.

Organik kimya her zaman yaşamla birlikte anılmıştır Bu tarihi bir yanlış algılama olup gerçeği yansıtmaz Yaşam yalnızca organik kimyaya bağlı olmayıp inorganik kimyayla da önemli derecede bir bağa sahiptir Örneğin, birçok enzimin yapısında demir ve bakır gibi metaller bulunur Deniz kabuğu, diş ve kemiklerin yapısında hem organik hem de inorganik maddeler bulunurİnorganik kimya, elementsel karbonun dışında, yalnızca karbon-karbon bağları içermeyen basit karbon bileşikleri ile ilgilenir (oksitler, asitler, tuzlar, karbitler) Ancak bu durum, metan ve türevleri gibi tek karbonlu organik bileşiklerin var olmadığı anlamına gelmez Biyokimya ise protein gibi büyük biyokimyasalların yapısını inceler

Kendilerine özgü özellikleri nedeniyle çok karbonlu bileşikler organik bileşiklerin en geniş grubunu oluşturur Birçok ürünün en önemli bileşenleridir (boyalar, plastikler, gıda, patlayıcılar, ilaçlar, petrokimyasallar vb) ve doğal olarak tüm yaşam süreçlerini (birkaç istisnanın dışında) yine organik bileşikler oluşturur

Organik moleküllerin farklı şekiller ve kimyasal tepkisellikleri, görevlerin şaşırtan bir değişikliğini sağlar, onlar gibi canlı sistemlerin biyokimyasal tepkilerinde enzim katalizörlerinden yararlanılır Bu organik kimyasalların kendiliğinden yayılan doğası, yaşamın, etrafta ne bütün olduğudurKarbonun özel yapısından ötürü, diğer yıldız sistemlerinde yaşamın, periyodik tabloda karbonun hemen altında bulunan, silisyum yerine koymanın olanağına ilişkin söylentilere karşın karbon temelli olacak olduğu muhtemeldir Organik kimyada yönler, chiral sentezi, yeşil kimya, mikrodalga kimyası, fullerenes ve mioskopisini kapsar
19 yüzyıl başlarında kimyagerler, organizmalarda üretilen bileşiklerin yapay olarak üretilemeyecek kadar karmaşık yapılarda olduklarını ve bu bileşikleri meydana getirmek için bir "yaşam gücü"ne gereksinim duyulduğunu düşünüyorlardı Bu bileşikleri "organik" olarak isimlendirdiler ve çalışmalarını geleceği daha parlak görünen inorganik materyallere yöneltmeyi tercih ettiler

Organik kimya çalışmaları, kimyagerlerin bu organik maddeleri aynen inorganik maddeler gibi "yaşam gücü"ne gerek duymadan laboratuvar ortamında üretilebileceklerini fark etmeleriyle hız kazandı 1816'da Michel Chevreul, değişik yağ ve alkalilerden üretilen sabunlar üzerine bir çalışma başlattı Değişik asitleri ayırdı ve alkali ile kombinasyon sonucunda sabun elde etti Tüm bu ayrılmış bileşikler ile bir yağın kimyasal yapısında, "yaşam gücü"ne gerek duymadan değişiklik yapılabileceğini gösterdi 1828 'de Friedrich Wöhler, inorganik Amonyum siyanat(NH4OCN)tan Üreyi sentezledi ve bu yönteme Wöhler sentezi denildi Her ne kadar Wöhler "yaşam gücü teorisi" ni çürüttüğünü iddia etmekte dikkatli davrandıysa da çoğu kişi bu olaya bir dönüm noktası olarak baktı

Bir diğer büyük adım, 1856'da William Henry Perkin tarafından atıldı Kinin sentezlemeye çalışırken, kaza eseri organik bir boya (anilin moru) sentezledi Kazandığı parayı organik kimyaya ilgi çekmek için harcadı Bir başka önemli olay DDT maddesinin Othmer Zeidler tarafından 1874'te laboratuvar ortamında eldesiydi Maddenin böcek öldürücü özellikleri daha sonra yapılan deneylerde keşfedildi

Teorinin yayılmasında en önemli rolü Friedrich August Kekule ve Archibald Scott Couper tarafından birbirlerinden bağımsız olarak 1858'te ortaya atılan kimyasal yapı ve bağlar hakkındaki teori üstlendi İkisi de 4 değerlik alan karbon atomlarının birbirine bağlanarak bir karbon iskeleti oluşturacağını ve yapılabilecek uygun deneylerde bu yapının isteğe bağlı olarak ayarlanabileceğini iddia ediyorlardı

Organik kimya tarihi, petrolün keşfi ve ayrımsal damıtma yöntemi ile bileşenlerine ayrıştırılması ile devam eder Farklı bileşiklerin çeşitli kimyasal işlemlerle birbirlerine dönüştürülmesi petrol kimyasının indüstriye sıçramasını ve değişik yöntemlerle yapay lastik, içeriği değiştirilmiş petrol katkı maddeleri, plastik gibi ürünlerin başarıyla oluşturulmasını sağladı

Alman Bayer firmasının asetilsalisilik asit(aspirin)i sentezi ile ilaç sanayi doğmuş oldu

Karmaşık doğal bileşiklerin sentezi önce üre, sonra glikoz, terpineol ile devam etti 1907'de Gustaf Komppa tarafından sentezlenen Kafur ile satışa sunuldu Farmasotik faydalar bunu takip etti Örneğin kolesterol bazlı bileşikler kompleks insan hormonları ve benzerlerinin üretiminde yol açtı 20Yüzyılın başından beri sentezlenen bileşiklerin karmaşıklığı lysergic asit ve Vitamin B12 gibi örneklerle arttı Bugünkü hedef ise steryogenik merkezlerin asimetrik sentez yoluyla doğru eldesidir